Uśmiech jest integralną częścią twarzy i osobowości człowieka. Trzeba bowiem przyznać, że najpiękniejsze nawet zęby nie będą widoczne bez uśmiechu. Coraz częściej ludzie budują swój wizerunek przez ładny uśmiech. Im człowiek się częściej uśmiecha, tym jest odbierany jako bardziej wiarygodny i budzący zaufanie. Usta, zaraz po oczach, są miejscem, na którym wzrok rozmówcy spoczywa najczęściej. Nic więc dziwnego, że zainteresowanie wybielaniem zębów jest coraz większe wśród pacjentów. Poza chęcią poprawy naturalnego koloru zębów, istnieją rzeczywiste powody, dla których zabieg wybielania może mieć wpływ na sukces lub niepowodzenie w życiu osobistym lub zawodowym. Niektóre przebarwienia zębów nie zależą bowiem od nas samych.
Kolor zęba zależy przede wszystkim od czynników genetycznych dających kolor zębinie. Zębina ma zwykle kolor kości słoniowej. Różnice w kolorze zębów mogą być jednak znaczące, nawet w obrębie jednej populacji. Istotny wpływ na kolor zęba mają przebarwienia. Na postrzeganie barwy zębów ma wpływ także nasza karnacja, kolor włosów, makijaż i kolor ubrania. Zęby tego samego koloru będą inaczej wyglądały u osób bladych i opalonych, blondynów i brunetów, ubranych w ciemnych kolorach i w bieli.
Poprawić kolor zębów można w domowym zaciszu, używając past lub specjalnych żeli wybielających, albo w gabinecie stomatologicznym. Dentysta ustala przyczynę przebarwień, a wtedy można pozbyć się ich raz na zawsze. Może się okazać, że jest to wada wrodzona, czasem działanie pewnych leków. Najczęściej jednak okazuje się, że głównym winowajcą są używki (picie dużych ilości kawy, herbaty, palenie papierosów) oraz niezbyt dokładne mycie zębów. Wtedy jest dużo więcej możliwości przywracania zębom idealnego koloru. Najprostszą metodą utrzymania białych zębów jest regularne oczyszczanie ich z osadu i kamienia.
Do wybielania przebarwionych zębów służy nam obecnie nadtlenek wodoru (znany jako woda utleniona) oraz karbamid – nadtlenek mocznika. Proces chemiczny, który zachodzi podczas akcji nadtlenku (utlenianie) działa bardzo powoli, nie narusza struktury i nie zmienia składu chemicznego zębów. Nie powoduje demineralizacji, ani też rozmiękczania szkliwa. Wybielanie wpływa korzystnie nie tylko na zmianę koloru zębów, ale też na przyzębie. Wybielanie zębów może być prowadzone w domu lub w gabinecie. Można również łączyć te dwie metody. Sukces zależy jednak od wielu czynników. W dużej mierze od rodzaju przebarwień i przyczyn ich powstawania, lecz również od oczekiwań pacjenta i jego chęci współpracy.
Gorzej sytuacja przedstawia się, gdy kolor zębów jest wynikiem wady wrodzonej, albo działania niektórych leków w dzieciństwie, np. tetracyklin (antybiotyków). Wtedy wybielanie jest trudniejsze (chodź metoda ta sama) i trwa od dwóch tygodni do trzech miesięcy. Później wystarczy tylko raz na rok założyć szynę z niewielką ilością żelu i oczywiście dokładnie czyścić zęby. Badania naukowe przeprowadzane w różnych krajach potwierdzają, że metody wybielania są zupełnie nieszkodliwe dla szkliwa zębów. Czasem tylko w trakcie kuracji zęby stają się nadwrażliwe na zimno lub ciepło, smak słodki lub kwaśny. Można jednak temu zapobiec, stosując do wybielania preparaty z fluorem.
Ogólnie dostępną i najmniej skuteczną metodą wybielania zębów jest wybielająca pasta do zębów. Pasta przede wszystkim oczyści zęby, usunie dokładnie osady z kawy, herbaty, papierosów. Poza tym, dodany do niej środek wybielający (np. soda, polynam) w minimalnym stopniu sprawi, że zęby będą jaśniejsze. Cena pasty zależy zwykle od stężenia środka wybielającego, ale proszę nie spodziewać się rewelacyjnych efektów.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pasków wybielających pokrytych żelem dentystycznym, który zawiera tlen. Ten pierwiastek, w sposób bezpieczny dla szkliwa, aktywizuje się i usuwa przebarwienia poprzez ich utlenianie. Po oderwaniu taśmy ochronnej pasek wybielający należy nałożyć na zęby i pozostawić go na nich przez 30 minut. Forma pasków pozwala na jednolitą i równomierną aplikację żelu. Zapobiega także interakcji między śliną i środkiem wybielającym. Grubość pasków pozwala na niemal nieodczuwalne ich używanie. Niestety, jeden zabieg nie daje oczekiwanego rezultatu, należy więc stosować paski wybielające dwa razy dziennie przez siedem dni. Efekt, przy właściwej higienie jamy ustnej, utrzymuje się przez pół roku, potem zabieg trzeba powtórzyć. Za pomocą pasków nie można dokonać cudów, ale (w przypadku powtarzania zabiegu) da się rozjaśnić szkliwo o dwa-trzy tony. Paski wybielające są za krótkie, żeby wybielić zęby minimum od przedtrzonowców jednej strony do przedtrzonowców strony drugiej i są zbyt wąskie, żeby pokryć całą powierzchnię zęba, więc najczęściej nie wybielone są dolne części zęba.
Metoda wybielania nakładkowego "w domu" wymaga od pacjenta w zasadzie dwóch wizyt w gabinecie. Podczas pierwszej wizyty lekarz, po zapoznaniu się z oczekiwaniami pacjenta, wykonuje wycisk, z którego w pracowni technicznej odlewa się model, a na nim formuje próżniowo elastyczną nakładkę. Podczas drugiej wizyty, po sprawdzeniu dopasowania nakładki, przeprowadzany jest szczegółowy instruktaż postępowania, dotyczący zabiegów higienicznych przed założeniem nakładki, sposobu nakładania żelu i wkładania nakładki na zęby. Pacjent dostaje informacje na temat czasu i częstotliwości stosowania żelu oraz możliwości występowania nadwrażliwości zębów. Ta przemijająca zwykle dolegliwość nie stanowi istotnego problemu. Związana jest prawdopodobnie z łatwością przenikania nadtlenku wodoru przez szkliwo i zębinę, co nie stanowi jednak niebezpieczeństwa dla miazgi (nerwów). Niekiedy pojawiają się również podrażnienia dziąseł, objawiające się jako kredowobiałe plamy, które ustępują po kilku godzinach nie pozostawiając śladów. Skuteczność metody "domowego" wybielania nakładkowego została udowodniona i nie wzbudza wątpliwości. Przed poddaniem się zabiegowi trzeba uzupełnić wszystkie ubytki i wyleczyć wszystkie stany zapalne w jamie ustnej. Do wybielania używa się nadtlenku mocznika w stężeniu 10-20 %. Zabiegowi mogą się poddać tylko osoby dorosłe, u których proces rozwoju kości został zakończony. Podczas wybielania nakładkowego wymagany jest okres rygoru żywieniowego. Pacjent nie powinien jeść pokarmów i napojów barwiących zęby podczas wybielania oraz utrzymać rygor do stabilizacji koloru (około 2 tygodnie). Rygor dotyczy również palenia papierosów.
Pojawiają się jednak metody, które mogą usprawnić wykonanie, szybkość i bezpieczeństwo procesu. Niedawno na naszym rynku pojawiły się lampy do wybielania zębów. Ta metoda wybielania daje natychmiastowy efekt, nie uszkadzając zębów i dając maksymalny z możliwych rezultat. Metoda ta jest z powodzeniem stosowana w USA od kilku lat i nie ma przypadków szkodliwych działań ubocznych. Gwiazdy Hollywood korzystając z tej metody wiedzą doskonale, że piękny uśmiech jest ich wizytówką.
Wybielanie zębów lampą cechuje się większym stężeniem substancji czynnej (H2O2), a co za tym idzie krótszym czasem działania. Mogą stanowić alternatywę dla wielu pacjentów, którzy mają na względzie komfort i oszczędność czasu. Czas wizyty w gabinecie dentystycznym wynosi około 40 minut. Można zaryzykować twierdzenie, że jedna wizyta da efekt podobny do kilku - kilkunastodniowej terapii w domu (przy założeniu stosowania żelu przez 2 do 4 godziny dziennie). Efekt wybielenia zależny jest od indywidualnych predyspozycji pacjenta oraz sposobu odżywiania i utrzymuje się co najmniej 2 lata. Zabieg jest bezbolesny i natychmiastowy. Tajemnicą tego procesu są składniki preparatu, uaktywniane pod wpływem odpowiedniej długości fal świetlnych i ich mocy emitowanych przez lampę. Metoda ta jest skuteczna, nawet gdy zęby mają ciemny barwnik od urodzenia i w przypadku zębów po tetracyklinie, czy innych lekarstwach. Jest to całkowicie bezpieczna i bezbolesna metoda wybielania zębów, której efekt utrzymuje się bardzo długo w porównaniu z innymi technikami. Nie jest szkodliwa dla zębów , dla wypełnień, ani dla koron, czy mostów. Sam preparat do wybielania ma kontakt z zębami tylko przez 10 minut, a dzięki specyficznym właściwościom światła emitowanego przez lampę, można stosować najniższe jego stężenia. Cała wizyta trwa pół godziny, podczas której pacjent może wypoczywać i słuchać muzyki, a proces kontroluje wykwalifikowany personel. Po zejściu z fotela materiał wybielający nadal wchodzi w reakcję ze strukturą zęba rozjaśniając nasz uśmiech, dlatego wymagane są „2 białe dni” rygoru żywieniowego.
Przed wybielaniem każdy pacjent powinien przejść konsultację stomatologiczną i oczyścić kamień oraz wyleczyć wszelkie stany zapalne dziąseł. Niekoniecznie trzeba robić plomby, ale na pewno nie mogą być zęby z próchnicą, zaś wszystkie ubytki trzeba zamknąć (np. opatrunkiem). Niestety plomby i korony protetyczne nie ulegają wybieleniu. W związku z tym nie zaleca się wymiany istniejących wypełnień przed i bezpośrednio po procesie wybielania.
Sam proces wybielania nie kończy się w momencie zdjęcia nakładek czy zejścia z fotela. Istnieje pojęcie rygoru żywieniowego po zabiegu wybielania, który w przypadku nakładkowego wybielania dotyczy także całego okresu wybielania. W okresie tym zęby szczególnie narażone są na „pochłaniania” barwników, dlatego tez nie wolno spożywać pokarmów potencjalnie barwiących (buraków, marchewki), napojów barwiących (cola, sok z aronii, porzeczki, wiśni, pomidorów, czerwone wino, kawa, herbata) oraz kategorycznie zabrania się palenia papierosów.
"Uśmiech to połowa pocałunku", a my jesteśmy dziś w komfortowej sytuacji, w której lekarz stomatolog ma wiele sposobów, aby ten uśmiech rozjaśnić.