JAK POWSTAJE POKARM?
Pokarm powstaje w gruczołach piersiowych, w pęcherzykach mlecznych, skąd przewodami mlecznymi spływa do zatok mlecznych. Zatoki leżą pod otoczką brodawki sutkowej. Następnie przewodami wyprowadzającymi, umiejscowionymi w brodawce, pokarm wydostaje się na zewnątrz. Aby dziecko mogło skutecznie pobierać pokarm z piersi, musi obejmować buzią znaczną część otoczki.
(http://www.laktacja.pl/images/Budowa.gif)
Proces wytwarzania pokarmu jest regulowany na drodze dwóch odruchów nerwowo-hormonalnych:
:arrow: Odruch wytwarzania pokarmu (prolaktynowy)
(http://www.laktacja.pl/images/Slajd3.JPG)
Ssanie piersi powoduje pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych znajdujących się w skórze brodawki i otoczki. Bodźce są przekazywane do podwzgórza, a następnie do przedniego płata przysadki mózgowej, skąd uwalniana jest prolaktyna, która pobudza pęcherzyki mleczne do wytwarzania pokarmu.
Odruch może być zaburzony przez:
* dokarmianie,
* dopajanie,
* podawanie smoczków.
* Odruch pobudza prawidłowe, częste ssanie.
:arrow: Odruch wypływu pokarmu (oksytocynowy)
Drażnienie brodawki sutkowej i ssanie piersi powoduje pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych znajdujących się w skórze brodawki i otoczki. Bodźce są przekazywane do podwzgórza, a następnie do tylnego płata przysadki mózgowej, skąd uwalniana jest oksytocyna., która kurcząc komórki mięśniówki gładkiej wokół pęcherzyków i przewodów, powoduje wypływ mleka z piersi.
(http://www.laktacja.pl/images/Slajd5.JPG)
Odruch może być zahamowany przez:
-silny ból
-zdenerwowanie, niepewność
-nikotynę i alkohol
Aby pobudzić odruch należy:
:idea: zapewnić matce spokój i wygodną pozycję do karmienia
:idea: odciągnąć niewielką ilość pokarmu
:idea: zrobić masaż mięśni szyi i karku
:idea: ocieplić pierś
Prawidłowy mechanizm ssania
[/b]
Prawidłowe ssanie piersi jest podstawowym czynnikiem powodzenia w karmieniu piersią. Badania ultrasonograficzne umożliwiły obserwację zmian zachodzących w buzi dziecka w czasie ssania piersi.
(http://www.laktacja.pl/images/odruch.gif)
U dziecka prawidłowo przystawionego pierś i brodawka szczelnie wypełniają jamę ustną. Brodawka sięga do granicy podniebienia miękkiego i twardego, jest unieruchomiona. Język obejmuje pierś od dołu i pokrywa dolne dziąsła.
Zaburzenia mechanizmu ssania
Zaburzenia ssania prowadzą do wielu problemów laktacyjnych.
Mogą być spowodowane:
:arrow: Nieprawidłowym przystawianiem do piersi
:arrow: Podawaniem smoczków
:arrow: Stosowaniem osłon na piersi (kapturki)
Jak zmienia się pokarm
Skład pokarmu jest zmienny i uzależniony od:
Czasu trwania ciąży (w pokarmie matki wcześniaka: więcej białka, tłuszczu, IgA, laktoferryny, sodu, chloru; mniej laktozy w porównaniu z mlekiem dojrzałym)
Okresu laktacji
Siara jest gęstym, żółtawym płynem. Jest jej niewiele, ale jest bardzo wartościowa. Nie warto rezygnować z karmienia w pierwszych dobach po porodzie i ulegać sugestii, że wtedy “nie ma pokarmu”. Wydzielanie siary rozpoczyna się już w III trymestrze ciąży i u każdej kobiety trwa przez kilka pierwszych dni po porodzie.W siarze znajdują się duże ilości białych krwinek i przeciwciał, które chronią dziecko przed infekcją i alergią.
Mleko przejściowe pojawia się w gruczołach piersiowych w III-IV dobie, gdy produkcja pokarmu gwałtownie wzrasta (nawał mleczny).
Mleko dojrzałe - okres dojrzewania mleka i stabilizowania się laktacji przypada na 2 - 6 tydzień po porodzie. Mleko dojrzałe jest niebieskawe, prześwitujące i wygląda zupełnie inaczej niż mleko krowie.
Tajemnica udanego karmienia piersią
CZY WIESZ ŻE...
Karmienie piersią nie jest, zwłaszcza dla mamy pierwszego dziecka, czynnością odruchową, ale jest umiejętnością. Sztuki tej uczą się matka i dziecko w pierwszych dniach, a czasem tygodniach po porodzie. Przestrzeganie poniższych zasad umożliwi każdej mamie długie i skuteczne karmienie.
Udany początek
Udany początek to wczesne rozpoczęcie karmienia, najlepiej w pierwszej godzinie po porodzie. Wtedy noworodek jest bardzo aktywny i szuka piersi. Matka też jest maksymalnie nastawiona na zaspokojenie potrzeb dziecka. Kontakt "skóra do skóry" nowonarodzonego dziecka z matką pozwala na osiedlenie się na skórze dziecka niegroźnych dla niego bakterii ze skóry matki, ale także wzmacnia odruch szukania i ssania u dziecka i odruchy wyzwalające laktację u matki.
Skuteczna technika karmienia
Zasady prawidłowej pozycji:
:arrow: Każda pozycja do karmienia musi zapewnić wygodę mamie i dziecku.
:arrow: Całe ciało matki powinno być rozluźnione.
:arrow: Matka podaje pierś układając dłoń tak, że pierś jest podtrzymywana czterema palcami od spodu, a kciuk leży na piersi, palce znajdują się daleko od otoczki i nie uciskają piersi (jasne pole dla matki, ciemne pole dla dziecka).
:arrow: Dziecko brzuszkiem przylega do ciała matki, twarzą jest skierowane do piersi
:arrow: Kręgosłup dziecka jest wyprostowany, głowa nie zgina się (linia przechodząca przez ucho, ramię, biodro dziecka jest prosta)
:arrow: Główka, plecy i pośladki dziecka są stabilnie podtrzymywane
:arrow: Głowa dziecka znajduje się na wysokości piersi, usta naprzeciw brodawki
Tajemnicą udanego przystawienia dziecka do piersi jest wykonanie po kolei następujących czynności:
:arrow: przyjąć wygodną pozycję
:arrow: dotykając brodawką ust dziecka, pobudzić odruchowe, szerokie otworzenie buzi
(http://www.laktacja.pl/images/Bez%20nazwy%201.jpg)
:arrow: energicznym ruchem całego ramienia "nałożyć" otwartą buzię dziecka na pierś
(http://www.laktacja.pl/images/Bez%20nazwy%206.jpg)
:arrow: ocenić, czy:
- buzia jest szeroko otwarta
- czubek nosa i broda dotykają piersi
- duża część otoczki w buzi dziecka
- policzki wypełnione, okrągłe -
- słychać połykanie (postękiwanie)
UWAGA !!
Jeśli dziecko jest przystawione nieprawidłowo lub matka czuje ból, trzeba przerwać karmienie wkładając mały palec w kącik ust dziecka i powtórzyć powyższe czynności.
PAMIĘTAJ, ŻE....
należy karmić, dopóki dziecko samo nie wypuści piersi
drugą pierś proponować, gdy pierwsza jest już rozluźniona
niektóre dzieci lubią pozostawać przy piersi, kiedy już nie przełykają, w tej sytuacji można odłączyć je od piersi wkładając delikatnie palec w kącik ust
Warto prawidłowo postępować
:!: Tylko dobra technika i prawidłowe postępowanie w laktacji zapewnia odpowiednią produkcję mleka. Podane niżej zasady dobrego postępowania w okresie karmienia piersią zapewniają utrzymanie produkcji mleka przez długi czas, a dzięki temu długie i skuteczne karmienie dziecka kobiecym pokarmem.
:!: Należy karmić często, przynajmniej 8 razy na dobę
:!: Należy karmić według potrzeb dziecka (gdy jest głodne) i potrzeb matki (gdy piersi są przepełnione)
:!: Karmienie powinno trwać do zaspokojenia głodu dziecka i opróżnienia piersi matki
:!: Nie należy podawać nic poza matczynym pokarmem przez pierwsze 6 miesięcy
:!: Należy unikać stosowania smoczków, kapturków itp.
:!: Moment karmienia powinien być momentem relaksu
:!: Nie trzeba stosować specjalnej diety. Pić i zjadać takie ilości pożywienia, żeby zaspokoić pragnienie i głód
:!: Należy kontynuować karmienie mimo choroby matki lub choroby dziecka
:!: W drugim półroczu należy rozszerzać dietę dziecka o pokarmy stałe w oparciu o lokalne produkty: warzywa, owoce, kasze bezglutenowe i in. nie zastępując nimi karmień z piersi
:!: Utrzymać karmienie piersią do drugiego roku życia lub dłużej. Mleko matki zapewnia skuteczną osłonę immunologiczną, szczególnie ważną w okresie wprowadzania do diety dziecka pokarmów uzupełniających.
POZYCJE DO KARMIENIA
:idea: NA SIEDZĄCO :idea:
W pozycjach siedzących plecy mamy powinny być wyprostowane i dobrze podparte. Pierś układa się wtedy naturalnie i jest najlepiej dostępna dla dziecka. Nogi opierają się na podłodze lub podnóżku. Na kolanach trzeba położyć małe poduszki lub zrolowany koc, tak aby dziecko i ręka matki były stabilnie podparte przez cały czas karmienia.
:arrow: Klasyczna - dziecko przytulone brzuszkiem do brzucha matki, główka opiera się w zgięciu łokciowym, przedramię matki podtrzymuje plecy, a dłoń pośladki dziecka; pozycja najczęściej używana
(http://www.laktacja.pl/images/6p.jpg)
:arrow: Krzyżowa - dziecko jest ułożone jak w pozycji klasycznej, trzymane ręką przeciw do piersi, z której jest karmione. Dłoń matki podpiera kark i główkę dziecka, przedramię jego plecy.
(http://www.laktacja.pl/images/8p.jpg)
:arrow: Spod pachy - dziecko brzuszkiem jest zwrócone do boku mamy, nóżki znajdują się pod pachą. Dłoń mamy podtrzymuje główkę i kark dziecka, a przedramię jego plecy.
(http://www.laktacja.pl/images/29.jpg)
:idea: NA LEŻĄCO :idea:
:arrow: Na boku - matka układa się na boku, ramię jest oparte na podłożu, nie na łokciu!Małe poduszki warto włożyć pod plecy i między kolana. Dziecko leży przy matce (brzuszek do brzucha), oparte na jej ramieniu lub bezpośrednio na podłożu.
(http://www.laktacja.pl/images/9.jpg)
:arrow: Na plecach - dziecko jest ułożone na mamie, z boku podtrzymywane jej ramieniem i podparte poduszkami tak, by jego głowa znajdowała się na wysokości piersi.
Zalecana do karmienia po cięciu cesarskim w znieczuleniu przewodowym, kiedy dolna część ciała matki jest bezwładna.
(http://www.laktacja.pl/images/1-12.jpg)
Nieprawidłowa pozycja
:!: matka pochyla się nad dzieckiem w czasie karmienia, ma napięte mięśnie
:!: pierś jest uchwycona pomiędzy palec wskazujący i środkowy (chwyt papierosowy), palce leżą na otoczce
:!: dziecko leży na plecach, głowę skręca do piersi, nie jest podparte poduszkami
:!: broda dziecka jest przygięta do klatki piersiowej
Nieprawidłowe przystawienie:
:!: matka "upycha" pierś w buzi dziecka
:!: tylko brodawka w buzi dziecka
:!: buzia przymknięta
:!: wargi nie wywinięte
:!: otoczka marszczy się
:!: policzki zapadają się
:!: słychać cmokanie, mlaskanie
:!: ssanie jest bolesne dla matki
:!: po karmieniu brodawka jest spłaszczona lub wyciągnięta
Jak odżywiać się w czasie karmienia
Jedzenie nie powinno być stresem, nie trzeba unikać ulubionych potraw tylko z powodu karmienia piersią. Należy jeść to co się lubi i pamiętać o kilku podstawowych wskazówkach.
Jeść potrawy lekkostrawne - głównie gotowane i pieczone , niskotłuszczowe
Jeść rozmaite produkty - im więcej różnorodnych produktów, tym mniejsza szansa na niedobór składników odżywczych, witamin, soli mineralnych
Grupa I: produkty zbożowe ( kasza, ryż, makarony, pieczywo)
Grupa II: warzywa i owoce
Grupa III: produkty białkowe roślinne i zwierzęce (mięso, ryby, jaja, mleko i jego przetwory, rośliny strączkowe)
Grupa IV: tłuszcze roślinne i zwierzęce, cukier (słodycze)
Jeść zdrowo - należy korzystać głównie z produktów I i II grupy, w mniejszych ilościach produkty z III i IV grupy, unikać słodyczy. Z grupy III korzystać tak, aby mięso czerwone jeść kilka razy w miesiącu, a jaja, drób, ryby - kilka razy w tygodniu. Spożywać 3 główne posiłki w ciągu dnia, nie przejadać się (zapotrzebowanie kaloryczne w czasie laktacji wzrasta o 500 - 600 kcal dziennie, co zaspokaja jeden niewielki posiłek)
Unikać produktów nieświeżych, niskiej jakości, konserwowanych i sztucznie barwionych, z dużą zawartością soli i cukru
Typowe używki mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie mamy i dziecka!!!
:arrow: Pić - według pragnienia (najlepsza jest woda, soki, naturalne herbaty owocowe, napary z ziół)
:arrow: Robić sobie przyjemności - raz na jakiś czas pozwolić sobie na ciastko, słabą kawę czy kieliszek wina
:arrow: Obserwować, jak dziecko reaguje - jeżeli po jakimś pokarmie u dziecka występuje niepokój, kolka jelitowa, wysypka, to takiego pokarmu należy unikać.
Grupy produktów, których spożywanie przez matkę może wywołać niekorzystne reakcje u dziecka:
:idea: Potrawy ciężkostrawne: tłuste wędliny, mięsa, sery, potrawy smażone
:idea: Produkty wzdymające: groch, fasola, kapusta, cebula
:idea: Produkty o zdecydowanym zapachu i smaku: czosnek, kalafior, ostre przyprawy
:idea: Silne alergeny: owoce cytrusowe, truskawki, kakao, czekolada, orzechy, ryby, jaja, mleko i jego przetwory
Jeżeli matka cierpi na alergię lub w najbliższej rodzinie dziecka występują choroby alergiczne, matka powinna profilaktycznie wyłączyć ze swojej diety produkty silnie alergizujące.
UŻYWKI
:evil: Mocna kawa i mocna herbata w dużych ilościach - powodują nadmierną pobudliwość dziecka i trudności z zaśnięciem
:evil: Alkohol w dużych ilościach - może wywoływać u dziecka senność, wymioty, nadmierne pocenie, osłabienie, zaburzenia wzrostu (zarówno przyrostów długości ciała, jak i masy), spożywanie przez matkę 1g alkoholu /kg dziennie powoduje osłabienie odruchu wypływu pokarmu.
Papierosy
Podczas spalania papierosa uwalnia się około 4000 substancji. Są wśród nich substancje rakotwórcze (przeszło 40), trucizny chemiczne i inne czynniki zaburzające normalne funkcjonowanie organizmu, również laktację. Papierosy są trucizną. Ale trucizną jest również dym papierosowy, który zatruwa biernych palaczy. Są nimi bardzo często dzieci i karmiące matki. Aż 4 miliony polskich dzieci wzrasta w atmosferze dymu papierosowego.
Kobiety są narażone na dym głównie we własnych domach, a także w miejscach pracy. Domownicy i współpracownicy często nie zdają sobie sprawy ze szkód jakie wyrządzają karmiącej matce. Często pouczają mamę karmiącą, że nie powinna jeść różnych rzekomo szkodliwych potraw, a za to spokojnie palą przy niej papierosy. Tym samym zaburzają jej laktację i narażają na wiele poważnych schorzeń.
Wpływ nikotyny na laktację:
- Nikotyna obniża poziom prolaktyny - jednego z głównych hormonów sterujących laktacją.
- Matki palące papierosy produkują mniej pokarmu, ich laktacja szybciej wygasa, czyli krócej karmią swoje dzieci niż matki niepalące.
- Matki karmiące, które nie palą papierosów, ale są narażone na dym tytoniowy w domu lub środowisku pracy, karmią krócej swoje dzieci.
Wpływ palenia i dymu papierosowego na zdrowie kobiety:
♣ zwiększenie częstości powstawania nowotworów w 14 narządach (m.in. w płucach, krtani, gardle, przełyku, nerkach, pęcherzu moczowym, trzustce)
♣ zwiększenie częstości występowania schorzeń układu krążenia (m.in. choroby wieńcowej, zawału serca, nadciśnienia)
♣ zwiększenie częstości występowania schorzeń układu oddechowego (m.in. przewlekłego zapalenia oskrzeli, astmy)
♣ wcześniejsza menopauza
Wpływ palenia i dymu papierosowego na zdrowie dziecka powoduje zwiększenie częstości:
♥ występowania chorób układu oddechowego zaostrzenie przebiegu astmy oskrzelowej
♥ zapaleń ucha środkowego
♥ zachorowań na bakteryjne zapalenie opon mózgowych
♥ występowania zespołu nagłego zgonu niemowląt niższy wzrost częstsze pobyty w szpitalu
♥ występowania chorób układu oddechowego i krążenia oraz nowotworów w wieku dorosłym
Zarówno pokarm matki palaczki, jak i matki niepalącej przebywającej w atmosferze dymu tytoniowego, zawiera substancje pochodzące ze spalania tytoniu. Stężenie tych substancji w pokarmie matki palaczki i ich toksyczność jest ściśle uzależnione od intensywności palenia.
Im więcej i częściej matka pali, tym większe jest stężenie nikotyny w pokarmie i kotyniny w moczu dziecka. Po 12 godzinach od ostatniego papierosa w pokarmie nie ma śladu substancji toksycznych.
Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych zabrania palenia w szpitalach, przychodniach, szkołach, zakładach pracy i innych obiektach użyteczności publicznej poza wyraźnie wyodrębnionymi miejscami.
Mamo, chroń siebie i swoje dziecko przed dymem papierosowym:
:!: Nie pal papierosów i nie przebywaj wśród palaczy.
:!: Nie pozwalaj nikomu palić przy Tobie i przy dziecku.
:!: Wykorzystaj okres karmienia piersią na zaprzestanie palenia i zdrowe odżywianie.
:!: Najbliższych zmotywuj do rzucenia palenia lub palenia poza domem.
:!: Jeśli trudno ci jest jeszcze całkowicie rozstać się z papierosem, pal jak najmniej (1 - 5 sztuk) papierosów na dzień i nigdy nie pal przy dziecku.
A jak anielska cierpliwość
Bardzo ci się przyda w początkach karmienia, kiedy maluch będzie się uczył ssać, a ty przystawiać do piersi. Maleństwo powinno uchwycić brodawkę wraz z dużą częścią otoczki. Gdy widzisz, że dziecko złapało tylko sutek i cmoka, zamiast ssać, włóż mały palec w kącik jego ust i odstaw je od piersi. Po chwili spróbuj przystawić malca jeszcze raz. Pomoc znajdziesz też w poradni laktacyjnej.
B jak brodawki w opałach
Bolą, pękają, krwawią... Niejedna mama zastanawia się, czy z tego powodu nie przerwać karmienia. To efekt tego, że maluszek zbyt płytko chwyta sutek i ściska go dziąsłami, zamiast ssać. Przede wszystkim poproś doświadczoną położną lub doradcę laktacyjnego, by pomogli ci prawidłowo przystawić malucha do piersi. Po karmieniu rozsmaruj na sutkach trochę swojego pokarmu i posiedź przez kilka minut bez stanika - to przyspieszy gojenie.
C jak częste posiłki
To najlepszy sposób, by smyk był syty, a twoje piersi pełne mleka. Karm maluszka zawsze, gdy tego chce - przynajmniej osiem razy na dobę. Nie czekaj na jego rozpaczliwy płacz - gdy szkrab otwiera buzię lub ssie paluszek, oznacza to, że chętnie by coś zjadł.
C jak choroba mamy
Przeziębienie czy nawet grypa nie są powodem, by odstawiać maluszka od piersi. Przeciwnie - smyk wraz z twoim pokarmem dostanie przeciwciała, które uchronią go przed zarażeniem się chorobą. Pamiętaj też, że chociaż karmisz piersią, również możesz zaszczepić się przeciw grypie.
D jak dokarmianie
[/size]
Czasami dietę maleństwa trzeba uzupełnić mlekiem modyfikowanym (np. jeśli przybiera na wadze poniżej 100 gramów tygodniowo). Decyzji o dokarmianiu nie podejmuj sama - to pediatra powinien doradzić mieszankę. Gdy malec skończy rok, może już pić mleko modyfikowane dla juniora (również w płynie).
D jak dopajanie
[/size]
Dopóki maluszek nie skończy pół roku, nie podawaj mu dodatkowego picia. Twoje mleko w zupełności wystarcza. Na początku karmienia jest wodniste i zaspokaja pragnienie dziecka. Dopiero po kilku minutach ssania staje się bardziej treściwe i zaspokaja jego głód.
E jak eliminacyjna dieta dla mamy
Będziesz musiała na nią przejść, jeśli smyk ma objawy alergii (wysypka, bóle brzuszka). Jedz tylko najmniej uczulające produkty (np. indyka, marchew, ryż) i stopniowo wprowadzaj kolejne. Po każdej „nowości” obserwuj, czy malec nie ma wysypki.
F jak figura do poprawki
Marzysz, by jak najszybciej zrzucić zbędne kilogramy po ciąży? Karmienie piersią ci w tym pomoże! Gdy maluszek ssie, uwalniają się hormony, które przyspieszają spalanie tłuszczu, a organizm wykorzystuje jego zapasy do produkcji mleka. Pamiętaj tylko, by nie jeść więcej niż potrzebujesz, czyli ok. 2500 kalorii dziennie (ok. 500 kcal więcej niż przed ciążą).
G jak gryzienie zakazane!
Maluch zaciska znienacka dziąsła (albo co gorsza pierwsze ząbki) na piersi? Nie gódź się na to, bo karmienie zamieni się w mękę! Stanowczo wtedy odstaw smyka od piersi, mówiąc „nie” - to zwykle skutkuje. Jeśli twoje brodawki mocno ucierpiały, posmaruj je maścią przyspieszającą gojenie (np. Bepanthen lub Maltan).
H jak herbatki na laktację
Pij je dwa, trzy razy dziennie, jeśli chcesz, by w twoich piersiach było więcej pokarmu. Nie przekraczaj zalecanej porcji. Herbatki zawierają wyciągi z ziół pobudzających produkcję mleka, m.in. owoców anyżu, pokrzywy, owoców kopru włoskiego, kminku czy melisy. ūŁatwo je przyrządzić - to granulki, które rozpuścisz
w wodzie.
K jak kryzys mleczny
Gdy w piersiach jest mniej mleka niż zwykle, nie wpadaj w panikę. Jak najczęściej przystawiaj dziecko do obu piersi (możesz nawet położyć się z maluszkiem do łóżka na 12 godzin). Dobrze się odżywiaj: jedz owoce, warzywa, chude mięso, pij dużo płynów. Pamiętaj też, że stres zmniejsza produkcję mleka, dlatego wysypiaj się i często odpoczywaj.
L jak laktator do odciągania
Przyda ci się, gdy masz nawał lub zastój pokarmu lub wracasz do pracy, a chcesz, by malec nadal pił twoje mleko. Jeżeli zamierzasz często odciągać pokarm, wybierz laktator elektryczny (na zdjęciu laktator Nuk), jeśli rzadziej - wystarczy ręczny. Mleko przechowuj w specjalnych woreczkach lub pojemnikach.
M jak maluszek na wadze
Martwisz się, czy aby na pewno twój smyk się najada do syta? Jedyną metodą, by to sprawdzić, jest kontrolowanie jego wagi (ale nie ma sensu tego robić po każdym karmieniu!). W pierwszych trzech miesiącach życia maluszek powinien przybierać na wadze nawet 800-1200 g na miesiąc. W następnych miesiącach pierwszego półrocza mniej - zwykle 500-600 g.
N jak nawał pokarmu
[/size]
Pojawia się zwykle w 2-6. dobie po porodzie. Piersi są ciężkie, twarde i przepełnione mlekiem. Przed karmieniem odciągnij trochę pokarmu, by maluszek mógł dobrze uchwycić sutek. Po posiłku obłóż piersi schłodzonymi w lodówce liśćmi kapusty (rozbij je najpierw lekko, by puściły trochę soku). Pomaga też picie naparu z szałwii (2-3 szklanki dziennie) - działa przeciwzapalnie i hamuje nieco nadmierną produkcję mleka.
O jak osłonki, kapturki, muszle
Przydadzą się, gdy masz wklęśnięte brodawki lub gdy są one poranione i popękane. W pierwszym wypadku pomogą maluszkowi uchwycić sutek, w drugim - ochronią go przed dalszymi podrażnieniami. Bardzo dobre są tzw. muszle laktacyjne z dziurkami: dostęp powietrza przyspiesza gojenie ranek.
P jak pozycja do karmienia
Musi być wygodna dla ciebie i malucha. Możesz przystawić go do piersi:
na leżąco - ułóż się na boku, a dziecko połóż blisko siebie. Powinno być do ciebie przytulone brzuszkiem, dlatego przekręć je na bok (możesz podeprzeć mu plecki poduszką).
na siedząco - wybierz fotel z wygodnym oparciem na plecy. Przytul malca tak, by jego ciało było zwrócone w stronę piersi.
spod pachy - usiądź na kanapie i wygodnie się oprzyj.
Z boku połóż poduszkę, a na niej niemowlę z nóżkami pod twoją pachą. Jedną ręką podtrzymuj maleństwu główkę, drugą podawaj pierś.
R jak rozstanie z piersią
Nie powinno być nagłe. Najpierw zamień jedno karmienie piersią na inny posiłek (mieszankę lub zupkę w zależności od wieku maluszka). Po kilku dniach zrezygnuj z kolejnych - na końcu z wieczornego. Bądź konsekwentna. Nie kończ jednak karmienia w momencie, gdy dziecko bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje ssania, np. w okresie ząbkowania, podróży, napięć w domu.
S jak stop dla używek
Trujące substancje z alkoholu i papierosów przenikają do mleka i mogą bardzo zaszkodzić maluszkowi - zaburzać jego prawidłowy wzrost, a nawet rozwój intelektualny. Dopóki karmisz, zrezygnuj z nich całkowicie. Ogranicz również picie kawy do najwyżej jednej filiżanki dziennie - zawarta w niej kofeina zbytnio pobudza układ nerwowy szkraba.
T jak talerz pod kontrolą
Dopóki karmisz, musisz układać swój jadłospis bardzo starannie. Niektóre produkty mogą powodować u malca kłopoty z brzuszkiem. Uważaj na kapustę, fasolę, kalafiory, brokuły, brukselkę. Cebula i czosnek z kolei oprócz bólów brzuszka mogą zmieniać smak oraz zapach mleka i zniechęcać smyka do jedzenia. Unikaj też potraw smażonych i wszelkich „gotowców”- zupek w proszku, konserw, mrożonej pizzy.
U jak uwaga na leki
Nie zażywaj ich bez porozumienia z lekarzem Zawsze też informuj go, że karmisz piersią (jeśli to możliwe, przepisze ci leki bezpieczne dla malca, żebyś nie musiała odstawiać go od piersi). Bez obaw możesz stosować jedynie leki przeciwgorączkowe z paracetamolem oraz ibuprofenem, a także syropy wykrztuśne i przeciwkaszlowe.
W jak wkładki laktacyjne
Skutecznie ochronią ubranie przed zabrudzeniem twoim mlekiem. Pokarm może wypłynąć z piersi w najmniej spodziewanym momencie, np. gdy tylko pomyślisz o maluszku. Najwygodniejsze są wkładki jednorazowe. Możesz też kupić z materiału - wielokrotnego użytku, które nadają się do prania w pralce.
Z jak zapalenie piersi
Bardzo bolesne! Źle się czujesz, masz wysoką gorączkę. Nie przerywaj jednak karmienia, ale przystawiaj malca do chorej piersi! Weź paracetamol na obniżenie gorączki, zrób okład z liści kapusty. Jeżeli po dobie nie poczujesz się lepiej, idź do lekarza (może przepisać antybiotyk).