Uprawnienie do skorzystania z urlopu wychowawczego wynika wprost z art. 186 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem tego przepisu pracownik, a więc zarówno kobieta jak i mężczyzna, ma prawo do skorzystania z urlopu wychowawczego - jeżeli łączny okres zatrudnienia wynosi co najmniej 6 miesięcy. Łączny okres, na jaki może być udzielony urlop wychowawczy to 3 lata, nie dłużej niż do momentu ukończenia przez dziecko 4 roku życia. W przypadku, gdy stan zdrowia dziecka wiąże się z koniecznością sprawowania nad nim stałej i osobistej opieki, urlop wychowawczy może być udzielony w wymiarze do 3 lat bez względu na to czy pracownik korzystał wcześniej z urlopu wychowawczego. W takiej sytuacji pracodawca, na wniosek pracownika, może udzielić urlopu wychowawczego maksymalnie do momentu skończenia przez dziecko 18 roku życia.
Pracownik może 3-letni urlop wykorzystać jednorazowo lub podzielić go na części. Zgodnie z art. 186 § 5 KP, urlop wychowawczy może zostać podzielony najwyżej na cztery części. Warto zaznaczyć, że przez okres trzech miesięcy rodzice mogą równocześnie korzystać z urlopu wychowawczego.
Trwałość zatrudnienia
Jedną z kilku zalet urlopu wychowawczego jest gwarancja trwałości zatrudnienia. Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym nie może co do zasady zostać zwolniony. Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy nie jest jednak bezwzględna. Ustawodawca przewidział bowiem przypadki, w których pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem korzystającym z urlopu wychowawczego. Zgodnie z art. 1861 KP, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym w przypadku gdy:
- zachodzi podstawa do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika;
- w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
- zachodzi konieczność rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, zarówno w trybie grupowym jak i indywidualnym.
